Η καλλιέργεια της Αμυγδαλιάς

ΚΑΛΛΙΕΡΓΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΜΥΓΔΑΛΙΑ

Η Αμυγδαλιά ανήκει στην οικογένεια των πυρηνοκάρπων (άλλοι την κατατάσσουν στα ακρόδρυα). Είναι είδος πολυετές που αναπτύσσεται σε πλήθος εδαφών. Ωστόσο, προτιμάει βαθιά και γόνιμα εδάφη. Η αμυγδαλιά απαιτεί εδάφη που στραγγίζουν και αρδευόμενα καθώς οι ανάγκες σε νερό είναι μεγάλες (άσχετα με την κοινοί πεποίθηση ότι γίνεται σε ξηρικά κτήματα). Χωράφια που νεροκρατούν ή είναι βαριά σε σύσταση θα έχουν σοβαρά προβλήματα αποπληξίας από ασθένειες ή "πνιγμούς". Σε αυτό το εγχειρίδιο θα αναλυθούν βασικές πρακτικές λίπανσης και φυτοπροστασίας της αμυγδαλιάς ανάλογα με την εποχή.

Πίνακας 1. Προτεινόμενοι ψεκασμοί για έναν υγιές αγρόκτημα.

Ιανουάριος – Φεβρουάριος	·               Ψεκασμοί με χαλκούχα σκευάσματα (2-3 φορές) στις μέγιστες δόσεις, κυρίως πριν και μετά το κλάδεμα για την προστασία των δένδρων από το Βακτήριο Pseudomonas amygdali και μυκητολογικές ασθένειες όπως    η μονίλια και βοτρυόσφαιρα. ·    Ψεκασμοί με πολυσουλφίδιο του Ασβεστίου (θειασβέστιο) σε αγροκτήματα που έχει εντοπισθεί   βαμβακάδα ή χελωνάκι. Ειδάλλως  ψεκασμός με θερινό παραφινέλαιο και εντομοκτόνο σύμφωνα με τις εκάστοτε εγκρίσεις. ·           Μέσα Φεβρουαρίου θα γίνει η βασική λίπανση της καλλιέργειας. Εφόσον η εδαφολογική ανάλυση είναι πλήρης και δεν απαιτείται κάποια διόρθωση πρέπει να επιλεγεί ένα βασικό λίπασμα σύμφωνα με τη γονιμότητα του εδάφους, την ηλικία και την λαιμαργία της καλλιέργειας καθώς και την αναμενόμενη παραγωγή. Σε ένα πλήρως παραγωγικό κτήμα (150-200 κιλά καρπού(ψύχα)/στρ.) απαιτούνται 12-18 μονάδες αζώτου ανάλογα με τη λαιμαργία των φυτών και τη σύσταση του εδάφους, 5 μονάδες φωσφόρου 16-20 μονάδες καλίου. Η εφαρμογή του αζώτου θα γίνει σε 2 ή 3 δόσεις. Για παράδειγμα μία εφαρμογή ενός λίπασματος όπως το 20-5-10 ή το 21-8-11 με 1,5 κιλά/ δένδρο ή 12-12-17 2 κιλά/δένδρο σε όλη την περιφέρεια της κόμης είναι αρκετό.   Ψεκασμός με θειικό ψευδάργυρο όπου έχει εντοπισθεί έλλειψη  στις εδαφολογικές εξετάσεις ή το Ph του εδάφους είναι παραπάνω από 8 (προσοχή στη φυτοτοξικότητα). Μπορεί να γίνει και εφαρμογή στο έδαφος με την ίδια δοσολογία. Οι λιπάνσεις μπορεί να διαφοροποιηθούν ανάλογα τις εκάστοτε συνθήκες ανά αγρόκτημα πχ. το πόσο αρδευόμενο είναι. Σε ξερικά κτήματα είναι χρήσιμη η εφαρμογή αταπουλγίτη στην φύτευση αργότερα για την συγκράτηση της υγρασίας στην ριζόσφαιρα.         Σε αγροκτήματα με ιστορικό αφίδων ή προνυμφών λεπιδόπτερων (σκουλίκια) να γίνει πριν την άνθιση εφαρμογή θερινού πολτού σε συνδυασμό με τα κατάλληλα εντομοκτόνα.
Μάρτιος Απρίλιος	·            Από το πρώτο φούσκωμα των οφθαλμών ξεκινούν οι ανοιξιάτικοι ψεκασμοί με μυκητοκτόνα για την μονίλια των ανθέων. Η αμυγδαλιά εμφανίζει τη μεγαλύτερη ευαισθησία στη μονίλια την περίοδο της άνθισης. Η μονίλια σε αυτό το στάδιο μπορεί να καταστρέψει όλη την παραγωγή καθώς και να προκαλέσει θεμελιώδη ζημιά στο κτήμα (ξήρανση βλαστών). Σε ανθοφορίες με ξηρικό καιρό 2-3 ψεκασμοί είναι αρκετοί μέχρι το τέλος τις άνθισης. Αντιθέτως, όταν η άνθιση γίνεται με βροχερό καιρό μπορεί να χρειαστούν 2 ψεκασμοί ακόμη. Η παρακολούθηση της άνθισης (για παρουσία συμπτωμάτων) είναι συνεχής για την αποφυγή σήψης των άνθεων από το μύκητα.  ·       Οι περισσότερες αμυγδαλιές στη χώρα μας είναι μη αυτογόνιμες και απαιτούν την παρουσία επικονιαστή (Ferragnes, Τexas κ.α.) Σε αυτή την περίπτωση απαραίτητη είναι και η έντονη παρουσία της μέλισσας.  ·       Εξαιτίας της πρώιμης ανθοφορίας της αμυγδαλιάς είναι πιθανή η ύπαρξη ζημιάς των ανθών από έναν ανοιξιάτικο παγετό. Η εφαρμογή αμινοξέων ή γλυσίνης προ του παγετού θα μειώσει τη ζημιά.
Μάιος Ιούνιος	·      Μετά το τέλος της άνθισης αρχίζει η αύξηση του καρπού, οι θρεπτικές απαιτήσεις του φυτού είναι μεγάλες, η εφαρμογή αμινοξέων διαφυλλικά τα κατάλληλα μακροστοιχεία είναι απαραίτητα διασφαλίζει την σωστή τροφοδοσία του. Εδώ πρέπει να γίνει η δεύτερη εφαρμογή λίπανσης από το έδαφος. Συνήθως μία μικρή δόση νιτροθειικής αμμωνίας 15kg./στρ. ή ουρίας (όξινα εδάφη) είναι αρκετή για να καλύψει την αύξηση του καρπού. Η χρήση χουμοφουλβικών οξέων με την άρδευση 1-2 φορές αυξάνει θεαματικά την απορρόφηση των στοιχείων από το έδαφος και την ευρωστία της καλλιέργειας.  ·      Η κάλυψη των φυτών με μυκητοκτόνο για μονίλια και πολυστίγμωση είναι απαραίτητη και αυτή την περίοδο ειδικά αν υπάρχουν συνθήκες υψηλής ατμοσφαιρικής υγρασίας ή βροχοπτώσεις. Στα νεαρά δένδρα ο ψεκασμός με γίνεται 2 φορές το μήνα.  ·         Σε αγροκτήματα με ιστορικό Συτόσπορας  ή/και βοτρυόσφαιρας είναι απαραίτητο να γίνουν 2 εφαρμογές με μυκητοκτόνο.  ·     Καλό είναι την περίοδο αυτή να παρακολουθείτε και ο πλυθησμός του εντόμου ευρύτομο, για να προγραμματισθεί ο ψεκασμός.  ·    Σε περιπτώσεις που διαπιστωθεί υπερβολικό φορτίο ή μειωμένη βλάστηση μπορεί να χορηγηθεί κρυσταλλικό λίπασμα με υδρολίπανση τύπου 20-20-20 ή 30-10-10 10-15kg/στρ. ΠΡΟΣΟΧΗ την περίοδο αυτή η ανάγκη για νερό είναι συνεχής και έστω μία μικρή έλλειψη θα προκαλέσει μεγάλη μείωση στο τελικό μέγεθος του καρπού.
Ιούλιος Αύγουστος	·          Αρχικά, αναπτύσσεται το εξωκάρπιο και το ενδοκάρπιο. Αυτά τα τμήματα αποκτούν συνήθως το πλήρες μέγεθος τους, ενώ το σπέρμα αποκτά περίπου το 10% του μεγέθους του. ·    Μετά που τελειώσει η πρώτη φάση ανάπτυξης αρχίζει η ανάπτυξη του σπέρματος η οποία κρατάει 40 ημέρες. Σε αυτή την περίοδο είναι απαραίτητη η άρδευση και η θρέψη. Κρυσταλλικά με αυξημένα ποσοστά καλίου αυξήσουν την παραγωγή και την ποιότητα του καρπού ενώ θα αυξήσουν και την αντοχή στην ξηρασία. Σε αγροκτήματα με χαμηλή οργανική ουσία πρέπει να γίνει και εφαρμογή χουμικών και φουλβικών οξέων με την υδρολίπανση. ·          Από τις Αρχές Αυγούστου σταματάμε τις διαδικασίες λίπανσης και αραιώνουμε τις αρδεύσεις.
Σεπτέμβριος	·  Το Σεπτέμβριο ο καρπός ωριμάζει. Η συγκομιδή γίνεται με τίναγμα τον δένδρων είτε με το χέρι είτε μηχανικά (δονητές). Το σκληρό πράσινο εξωκάρπιο κιτρινίζει αφυδατώνεται και σκάει. Στο εσωτερικό διακρίνεται το σκληρό εσωκάρπιο.  ·     Μετά τη συλλογή του καρπού πρέπει να γίνει ψεκασμός με μυκητοκτόνο που αντιμετωπίζει τη συτόσπορα. Θα ακολουθήσει ψεκασμός, με ουρία 4κιλά/τόνο σε συνδυασμό με ψευδάργυρο και βόριο. Ο ψεκασμός αυξάνει τις θρεπτικές αποθηκεύσεις των οφθαλμών για την επόμενη χρονιά. Τέλος πριν πέσουν τα φύλλα πρέπει να γίνει και 1 ψεκασμός για τη φυτόφθορα. ·      Σε αυτό το σημείο πρέπει να καθαριστούν από το δένδρο όλα τα κλαδιά που έχουν ξεραθεί από διάφορες αιτίες.
Οκτώβριος-Δεκέμβριο	·         Τους μήνες αυτούς η αμυγδαλιά θα μπει στο στάδιο του ληθάργου. Ένας ψεκασμός με χαλκό στην πτώση των φύλλων είναι απαραίτητος για την απολύμανση των οπών από τους ποδίσκους των φύλλων .  ·       Από τo τέλος Δεκεμβρίου μπορεί να ξεκινήσει το κλάδεμα στις πιο ζεστές περιοχές. Το κλάδεμα της Αμυγδαλιάς είναι εύκολο αλλά απαιτεί και σχετική εμπειρία. Ακολουθεί τις αρχές διαμόρφωσης της ροδακινιάς, αλλά με δένδρα ψηλότερα. Πρέπει να προσέχουμε να μην αφαιρούμε αιχμές και ροζέτες γιατί έτσι αφαιρούμε βασικά παραγωγικά όργανα.

Η αμυγδαλιά είναι είδος πρωιμανθές γιαυτό πρέπει να αποφεύγονται παγετόπληκτες περιοχές την άνοιξη. Ακόμη πρέπει να δοθεί μεγάλη προσοχή στις αποστάσεις φύτευσεις. Σε γόνιμα χωράφια θα πρέπει να τηρούνται οι μεγάλες αποστάσεις τουλάχιστον 5*5μ. Στην Ελλάδα η κυρίαρχη ποικιλία είναι η Ferragnes. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια φυτεύονται νέες ποικιλίες οι οποίες είναι αυτογόνιμες και παραγωγικές (Vairo, Soleta, Isabelona κ.α). 

Το παραπάνω εγχειρίδιο είναι ενδεικτικό και μπορεί να μετατραπεί ανάλογα τις εκάστοτε συνθήκες του αγροκτήματος. Σύμφωνα με την γνώμη ειδικού γεωπόνου.