Η καφέ βρωμούσα εμφανίστηκε στη Χώρα μας πριν από μερικά χρόνια. Ανήκει στο είδος Halyomorpha halis και η κοινή ονομασία είναι Brown Marmorated Stink Bug, BSMB. Είναι είδος πολυφάγο και εμφανίζεται στα Δάση, στις οικίες και στις καλλιέργειες. Η ροδακινιά, η ακτινιδιά, η μηλιά, η αχλαδιά, η τομάτα, η κερασιά κ.α. είναι είδη ευαίσθητα στις προσβολές από το έντομο. Ωστόσο τα σημαντικότερα προβλήματα υπάρχουν στην ακτινιδιά.
Ανήκει στην οικογένεια Pentatomidae. Στην Ελλάδα, πιθανώς έχει 2 γενιές το έτος (μία διαχειμάζουσα). Μία γενιά ολοκληρώνεται σε 90 ημέρες. Οι προνύμφες των τελευταίων σταδίων αλλά και τα τέλεια προκαλούν σημαντικές ζημιές. Το έντομο διαρρηγνύει με τα στοματικά του μόρια του καρπούς, οι οποία αλλοιώνονται από τα ένζυμα που απελευθερώνει στο εσωτερικό τους και καταρρέουν ενώ στο τέλος εμφανίζεται εξωτερικά σκούρος μεταχρωματισμός και βάθυνση στης επιδερμίδας (Εικόνα 1,2). Οι καρποί ακτινιδιάς μαλακώνουν και πέφτουν στο έδαφος. Τις περισσότερες φορές εμφανίζονται παραπάνω από 6-10 μαλακοί καρποί στο έδαφος ανά δένδρο. Στα άλλα είδη φρούτων παρατηρείται παραμόρφωση του καρπού, μετά χρωματισμός αλλά και κατάρρευση της σάρκας. Στο κεράσι μετά την προσβολή ο καρπός εμφανίζει αλλοιώσεις και βοθριώσεις.
Συνήθως η προσβολή ξεκινάει περιμετρικά των κτημάτων, ειδικά με πλευρές που συνορεύουν με δάση ή ακαλλιέργητες εκτάσεις που φύονται διάφοροι ξενιστές.
Εικόνα 1. Καρποί ακτινιδιάς μετά την προσβολή από τη Βρωμούσα
Εικόνα 2. Καρποί ακτινιδιάς μετά την προσβολή από το έντομο. Αριστερά φαίνεται η ζημιά στο εσωτερικό του εντόμου.
Εικόνα 3. Ο βιολογικός κύκλος του εντόμου το καλοκαίρι.
Η εμφάνιση του εντόμου γίνεται περί της αρχές Μαΐου, τα ενήλικα αρχίζουν άμεσα την διατροφική και αναπαραγωγική τους δραστηριότητα. Η ωοτοκία γίνεται σε συστάδες 25-40 αυγών στην κάτω επιφάνεια των φύλλων. Κάθε θηλυκό γεννάει έως 400 αυγά στη ζωή του. Οι προνύμφες του εντόμου έχουν 5 στάδια μέχρι να γίνουν τέλειο. Το τέλειο του εντόμου μπορεί να ζήσει μέχρι και ένα χρόνο, αυτό σημαίνει ότι μετά την πρώτη πραγματική γενιά τρέφονται και οι "γονείς" και τα "παιδιά". Τα ενήλικα έντομα έχουν μήκος μέχρι 17mm, έχουν καφέ χρώμα και οι νηματοειδής κεραίες έχουν λευκά και καφέ άρθρα. Δεν πρέπει να συγχέεται το είδος με άλλα είδη της ίδιας οικογένειας και χρώματος. Το έντομο διαχειμάζει μαζικά ως τέλειο σε προφυλαγμένες θέσεις και κτήρια. Ένα αγρόκτημα με 10 έντομα εκ των οποίων τα 5 θηλυκά μπορεί σε δέκα χρόνια να έχει 256 δισεκατομμύρια βρωμούσες.
Η αντιμετώπιση του εντόμου είναι ιδιαίτερα δύσκολη στα ακτινίδια λόγω έλλειψη δραστικών ουσιών. Αυτή τη στιγμή η μόνη εγκεκριμένη ουσία για τα ακτινίδια είναι το etofenprox για την καταπολέμηση του εντόμου Metcalfa pruinosa. Η εφαρμογή του φαρμάκου θα αποφέρει σημαντική μείωση του πληθυσμού που μπορεί να υπερβεί το 60-70%. Στα ροδάκινα πήρε έγκριση το acetamiprid, το beta-cyfluthrin, το lamda cyhalothrin κ. α.
Εικόνα 6. Παραμορφομένα αχλάδια μετά από την προσβολή του εντόμου
Εικόνα 7. Η σφήκα Samurai, θυληκό άτομο.
Εικόνα 8. Παραμορφωμένοι καρποί ροδακινιάς εξαιτίας της τροφικής δραστηριότητας του εντόμου.
Εικόνες 8,9. Παραμορφωμένοι καρποί κερασιάς εξαιτίας της τροφικής δραστηριότητας του εντόμου.
Στις υπόλοιπες καλλιέργειες η εφαρμογή οργανοφωσφορικών, νεονικοτινοειδών και πυρεθρινών διατηρούν τον πληθυσμό σε μη ζημιογόνα αίτια. Στο εξωτερικό γίνονται αρκετά πειραματικά με παρασιτικά έντομα (ωφέλιμα) καθώς και με ειδικές παγίδες. Τα σημαντικότερα αποτελέσματα επέφερε η χρήση του εντόμου σφήκα Samurai ή Trissolcus japonicus, το έντομο παρασιτεί στις συστοιχίες αυγών της βρωμούσας καταστρέφοντας τον πληθυσμό. Στην Ιταλία το 2020 θα γίνουν μαζικές εξαπολύσεις του ωφέλιμου. Η εξαπόλυση του εντόμου πρέπει να γίνει άμεσα και στην χώρα μας μέσω προγράμματος της πολιτείας καθώς σε αντίθετη περίπτωση η καταστροφή από την βρωμούσα θα είναι ανυπολόγιστη.
Σάββας Παστόπουλος
ΓεώπονοςMSc
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου