Το βακτηριακό έλκος των πυρηνοκάρπων, Pseudomonas syringae pv morspronorum

      Το βακτηριακό έλκος των  πυρηνοκάρπων είναι μία επικίνδυνη και καταστρεπτική ασθένεια που μπορεί να προκαλέσει σημαντική καταστροφή στο φυτικό κεφάλαιο. Οφείλεται σε βακτήρια του γένους Pseudomonas. Τα παθογόνα προσβάλουν το ξύλο των φυτών σε κλαδιά, οφθαλμούς, βραχίονες και κορμούς. Κινούνται διασυστηματικά μέσω των αγγείων του ξύλου. Προκαλούν εκτεταμένες ξηράνσεις σε κλαδιά και οφθαλμούς. Σε νεαρά δένδρα μπορεί να προκαλέσουν ολική ξήρανση του φυτού με τη μορφή αποπληξίας. Όλα τα πυρηνόκαρπα είναι ευπαθή αλλά η κερασιά, η βερικοκιά και η δαμασκηνιά είναι τα πιο ευαίσθητα είδη. 

   

       Η ασθένεια προκαλεί αθρόα έκκριση κόμμεως στο σημείο της προσβολής (έλκος). Το προσβεβλημένο ξύλο μεταχρωματίζεται σε σκούροκαφέ ενώ μερικές φορές στο όριο το προσβολής διακρίνεται μία σκουρόχρωμη γραμμή. Τα συμπτώματα δεν είναι παθογνωμονικά καθώς τα ίδια συμπτώματα προκαλούνται και από άλλες ασθένειες όπως η Συτόσπορα και η Βοτρυοσφαίρια. Αρχικά, στο σημείο προσβολή υπάρχει αρχικά μία μικρή υδατώδες κηλίδα η οποία σε σύντομο χρόνο μπορεί να μεγαλώσει κατά μήκος κυρίως με ακανόνιστο σχήμα. Συχνά, η επιδερμίδα σκίζεται και παράγεται άφθονο κόμμι. Με την άνοδο της θερμοκρασίας το καλοκαίρι τα φυτά αντιδρούν και παράγουν επουλωτικό ιστό ενώ ταυτόχρονα αδρανοποιούνται και τα βακτήρια, ωστόσο τον χειμώνα οι προσβολές ξεκινούν εκ νέου. 

Εικόνα 2. Προσβολή βακτηριακού έλκους σε κορμό νεαρού δένδρου κερασιάς

         Στα φύλλα η ασθένεια προκαλεί κυκλικές, καστανές κηλίδες οι οποίες αποχωρίζονται από το φύλλο και πέφτουν προκαλώντας το γνωστό σύμπτωμα τρύπες από σκάγια (παρόμοιο με την προσβολή από κορύνεο). Την άνοιξη με τις βροχές το βακτήριο εξέρχεται από τα έλκη και διασπείρεται επάνω στα φύλλα και τους κλαδίσκους. Εισέρχεται από τα στομάτια των φύλλων και προκαλεί τις κηλιδώσεις. Το φθινόπωρο και το χειμώνα τα βακτήρια προσβάλουν του βλαστούς, από ουλές που προκαλούνται από την πτώση των φύλλων, από τομές κλαδέματος και πληγές από χαλάζι  προκαλώντας τις ξηράνσεις.

Εικόνες. Προσβολές σε κορμό από βακτήριακό έλκος.

           Η ασθένεια δεν έχει χημική θεραπευτική αντιμετώπιση. Η καταπολέμηση συντελείται με προληπτικά μέτρα όπως:

1) Φύτευση φυτών απαλλαγμένων από το βακτήριο

2) Απομάκρυνση κάθε χρόνο στο κλάδεμα ή νωρίτερα όλων των προσβεβλημένων βλαστών μέχρι του υγιούς σημείου και επάλειψη των πληγών με χαλκό.

3) Τακτικοί χειμερινοί ψεκασμοί των φυτών με χαλκούχα σκεύασμα, ειδικά την περίοδο της πτώσης των φύλλων και πριν και μετά το κλάδεμα (Όχι επάνω στην πράσινη βλάστηση).  Βάψιμο τον κορμών των δένδρων με βορδιγάλειο πολτό.

4)  Κλάδεμα των φυτών σε ξηρές περιόδους όπου δεν υπάρχουν βροχές

5) Φύτευση ανθεκτικών ποικιλιών στις υγρές περιοχές, παράδειγμα τα κεράσια Τσολακεΐκα και Grace star είναι αρκετά ευαίσθητα στις μολύνσεις και δεν συνιστάται να φυτεύονται σε υγρά και βαριά χωράφια. 

6) Τα τελευταία χρόνια γίνεται και χρήση, ιοντικών, γλουκονικών και άλλων χαλκών το καλοκαίρι ωστόσο η αποτελεσματικότητα τους είναι υπό διερεύνηση. 

7) Σκευάσματα με ανταγωνιστικά στελέχη βακτηρίων μπορούν να χρησιμοποιηθούν το καλοκαίρι.

     

        Σε περιπτώσεις αμφιβολίας για το παθογόνο που προκαλεί τα συμπτώματα πρέπει να αποστέλλεται δείγμα για αναλύσεις στο Μπενάκειο φυτοπαθολογικό ινστιτούτο. Η χρήση των βακτηριοκτόνων πρέπει να γίνεται πάντα σύμφωνα με τις οδηγίες της ετικέτας.