Τα φυτά μπορούν να προσλαμβάνουν σίδηρο από το έδαφος υπό τη δισθενή και τη χηλική μορφή. Μάλιστα τα φυτά εκκρίνοντας αναγωγικές ουσίες στις άκρες των ριζών μπορούν να ανάγουν το σίδηρο σε δισθενή για να τον κάνουν προσλήψιμο. Αν ο σίδηρος δεν αναχθεί σε δισθενή δεν είναι προσλήψιμος από τα φυτά.
Στο έδαφος ο σίδηρος υπάρχει σε 4 μορφές:
1. Σίδηρος των ορυκτών
2. Προσροφημένος σίδηρος
3. Οργανικός σίδηρος
4. Υδατοδιαλυτός σίδηρος
Έλλειψη σιδήρου στο έδαφος μας από μόνη της σπάνια παρατηρείται. Όμως η διαθεσιμότητα του σιδήρου στα φυτά μειώνεται πάρα πολύ στα αλκαλικά εδάφη, ιδιαίτερα σε εδάφη όπου το pH είναι μεγαλύτερο από το 7. Επίσης τροφοπενίες σιδήρου μπορούν να εμφανιστούν σε εδάφη που κρατούν νερό αλλά και σε καλά αποστραγγισμένα εδάφη εάν ποτίζουμε τα φυτά μας περισσότερο από το κανονικό. Τροφοπενίες μπορεί να εμφανιστούν και σε εδάφη τα οποία υπερλιπαίνονται. Έχει διαπιστωθεί ότι οι εδαφολογικές αναλύσεις μπορεί να μην δείχνουν έλλειψη στο έδαφος ωστόσο να υπάρχει έλλειψη σιδήρου στα φύλλα. Αυτό οφείλεται στις συνθήκες υψηλού Ph. Ο σίδηρος σε Ph μεγαλύτερα του 8.5 μπορεί να προσληφθεί από το φυτό και να μην μετακινείται μέσα από της κυτταρικές μεμβράνες αλλά να παραμένει σαν ίζημα στον μεσοκυττάριο χώρο.
Εικόνα 2. Ροδακινιά με μέτρια χλώρωση σιδήρου
Τα συμπτώματα της τροφοπενίας σιδήρου περιλαμβάνουν μεσονεύριες χλωρώσεις στα νεαρά φύλλα, με τα παλαιότερα φύλλα να παραμένουν ακόμη πράσινα. Αυτό συμβαίνει γιατί ο σίδηρος είναι από τα στοιχεία τα οποία η νεαρή βλάστηση δεν μπορεί να τον πάρει από τα παλαιότερα φύλλα. Σε πολύ ακραίες περιπτώσεις τροφοπενίας σιδήρου η χλώρωση μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε λεύκανση των φύλλων ή να εμφανιστούν καστανές κηλίδες και νεκρωτικές περιοχές. Παρατεταμένη τροφοπενία σιδήρου θα οδηγήσει σε μείωση της παραγωγής λόγω του σημαντικού ρόλου που έχει στη φωτοσύνθεση. Προσοχή όμως γιατί η τροφοπενία σιδήρου συχνά μπερδεύεται με την τροφοπενία μαγνησίου η οποία σε αντίθεση με αυτή του σιδήρου εμφανίζεται στα παλαιότερα φύλλα.
Ειδικότερα, η έλλειψη σιδήρου επιδεινώνεται όταν:
1. Το ph του εδάφους είναι πάνω από 7
2. Το έδαφος έχει μεγάλη συγκέντρωση ανθρακικών και κυρίως ασβεστίου (αυξημένη συγκέντρωση ανθρακικών σε συνδυασμό υψηλής εδαφικής υγρασίας αυξάνει το διοξείδιο του άνθρακα στο έδαφος)
3. Εφαρμογή αχώνευτης κοπριάς (η αποσύνθεση ευνοεί την απελευθέρωση διοξειδίου του άνθρακα)
4. Υψηλή εδαφική υγρασία την άνοιξη σε συνδυασμό με χαμηλές θερμοκρασίες εδάφους και παρουσία ανθρακικού ασβεστίου ευνοούν την βίαιη εκδήλωση τροφοπενίας σιδήρου.
Η τροφοπενία σιδήρου μπορεί να αντιμετωπιστεί με την προσθήκη σιδήρου είτε σε χηλική, είτε σε θειική μορφή (καραμπογιά). Σε αλκαλικά εδάφη αποφεύγουμε την προσθήκη θειικού σιδήρου, για τον λόγω ότι ο σίδηρος που περιέχει δεν θα είναι διαθέσιμος στα φυτά όταν τον χρειαστούν. Για αυτό το λόγο προτιμούμε την προσθήκη σιδήρου σε χηλική μορφή επειδή ο σίδηρος παραμένει διαθέσιμος στα φυτά για περισσότερο χρονικό διάστημα (όχι όμως για επ'αόριστο). Η εφαρμογή σιδήρου σε χηλική μορφή EDDHA γίνεται με συστήματα υδρολίπανση ή με ένεση διαλυμένου σε νερό σιδήρου κοντά στο ριζικό σύστημα. Η έκθεση του σιδήρου στο ηλιακό φως ακυρώνει την εφαρμογή. Σε εδάφη με πολύ υψηλό ph μπορεί να γίνει και εφαρμογή καθαρού θείου για την μείωση του.
Μια άλλη λύση για πιο άμεσα αποτελέσματα (με μικρή όμως διάρκεια) είναι ο διαφυλλικός ψεκασμός του χηλικού σιδήρου σε συνδυασμό με αμινοξέα. Ακόμη ψεκασμοί μείγματος σιδήρου μαγγανίου έχουν δώσει θεαματικά αποτελέσματα σε ροδάκινα και ακτινίδια. Αποφεύγουμε όμως να ψεκάζουμε όταν ο καιρός είναι πάρα πολύ θερμός και περιμένουμε μέχρι να πέσει η θερμοκρασία (απόγευμα) για να ψεκάσουμε γιατί διαφορετικά κινδυνεύουμε να προκαλέσουμε εγκαύματα στα φύλλα. Ενώ παράλληλα η προσθήκη στο έδαφος μας καλά χωνεμένης κοπριάς ή κομπόστας θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση της τροφοπενίας.
Σε εδάφη που κρατούν νερό η προσθήκη άμμου στο έδαφος μας θα βοηθήσει στον καλύτερο αερισμό και στράγγιση του εδάφους μας. Ενώ παράλληλα προσπαθούμε να μην δίνουμε περισσότερο νερό στα φυτά μας από όσο χρειάζονται.
Σάββας Σ. Παστόπουλος
Γεωπόνος MSc
Παρακαλω σε τι ποσοτητα χηλικου σιδηροα για καθε δενδρο χρειαζεται και πια εποχη?Ευχαριστω.Δημητριου Δημητριος τηλ 6972024505
ΑπάντησηΔιαγραφή